Als dan blijkt dat er na 3 maanden praten, onderhandelen en het over de eigen schaduw heen stappen maar niet lukt om tot een gedragen meerderheidscoalitie te komen, is er geen andere keuze meer dan hetgeen de heer Loots geadviseerd heeft op 10 juni jl. “Het motorblok moet ook bereid zijn elkaar los te laten”.
Op dat moment liggen er een tweetal aanbiedingen van partijen.
1. Het blok Leefbaar Lelystad en de InwonersPartij, met totaal 8 zetels in de raad en nadrukkelijk niet bereid los van elkaar deel te nemen in de coalitie.
2. Het blok van GroenLinks, Jong Lelystad en Mooi Lelystad, met totaal 6 zetels in de raad.
Met beide aanbieders zijn gesprekken gevoerd. De conclusie van de verkenner was de volgende:
“Op basis van de gevoerde gesprekken heb ik moeten vaststellen dat de vier fractievoorzitters van de coalitie het niet eens kunnen worden over een keuze voor of Leefbaar Lelystad en Inwonerspartij of voor GroenLinks, Mooi Lelystad en Jong Lelystad”.
De fractie van de VVD heeft nadrukkelijk uitgesproken een voorkeur te hebben voor de combinatie SP, Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij. Uitgangspunt hierbij was de uitstekende eerdere samenwerking met de SP en de InwonersPartij en de verkiezingsuitslag van Leefbaar Lelystad met vier zetels de op een na grootste partij. Jong Lelystad vinden wij een enthousiaste jonge partij met eigen idealen maar stond nog te ver van ons af qua programma. De ambities vinden wij te prijzen.
De verkenner heeft nog één maal geprobeerd om met het motorblok en de beide aanbieders tot een mogelijke meerderheidscoalitie te komen. De conclusie van de fractie van de VVD was dat wij wederom in een “rotonde gesprek” terecht kwamen. Niemand wilde toegeven en blokkades vanuit diverse partijen maakte het onmogelijk uit de impasse te komen. Ook de verkenner heeft hier diverse keren op gewezen.
De fractie van de VVD stelt zich nadrukkelijk niet boven de partijen. Wij zijn over onze schaduw heen gestapt en hebben tot twee keer toe een belangrijke handreiking gedaan om uit de impasse te geraken. De eerste handreiking betrof die door over onze diepgewortelde bezwaren tegen GroenLinks heen te stappen en een basis bereidheid aan te nemen hen tot de coalitie toe te laten. Dit laatste kon echter niet bewerkstelligen dat anderen de door hen uitgesproken blokkades en bezwaren lieten vallen. De tweede handreiking betrof ondanks de eerder gelopen en mislukte onderhandelingsrondes de bereidheid opnieuw en nogmaals met de 9 partijen om de tafel te gaan. Daar hoorde voor ons echter wel de combinatie van de SP, Leefbaar Lelystad en de Inwonerspartij onlosmakelijk bij. En ja ook GroenLinks, D66 en de PvdA en Mooi Lelystad zijn uitgenodigd aan de onderhandelingstafel waaraan de VVD, SP, Leefbaar Lelystad, de Inwonerspartij en Mooi Lelystad altijd zijn blijven zitten.
In de laatste ronde zijn ook de belangrijke lopende dossiers genoemd door partijen. De fractie van de VVD heeft toen letterlijk een grens getrokken. Het ging daarbij om dossiers waarop voorstellen ter besluitvorming aan de raad voorliggen die vanuit het huidige college zijn voorgesteld. Wij onderhandelen niet achteruit, alleen vooruit. Het vooruitschuiven of alsnog vertragen van belangrijke besluitvorming met hoog financieel risico (lees: onverkort een toename van de tekorten met miljoenen waarmee extra ingrepen noodzakelijk zullen worden) tot gevolg was voor de fractie van de VVD uitgesloten. Wij besturen de stad in goede en in slechte tijden.
Wij lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid en weigeren onverantwoorde besluiten te nemen op lopende besluitvorming waarvan aan de voorkant de negatieve resultaten niet alleen aannemelijk, voor vooral aanzienlijk zullen zijn waaronder het sociaal domein en de jeugdhulp en de WMO in het bijzonder.
Vanzelfsprekend is het lastig om bestaande partners los te laten. Het is zuur dat men niet langer samen in staat is tot overeenstemming te komen. Het is teleurstellend dat dit vooral op betrekkingsniveau (personen) heeft geconflicteerd waar het mogelijk toetredende partijen betreft en dat partijen niet over de eigen schaduw heen wilde stappen of überhaupt zelfs maar de mogelijkheden daartoe wenste te verkennen aan tafel.
Het gevolg is bekend. Er is een principe akkoord tussen de fracties van VVD, Leefbaar Lelystad, de InwonersPartij, SP, Mooi Lelystad/Forum voor de Ouderen. En zoals de verkenner, de heer Loots, dat zo mooi heeft gezegd: “Dat heeft te maken met op dit moment bestaande onoverkomelijke bezwaren van een of meer van de huidige coalitiefracties tegen samenwerking in een coalitie met een of meer van de fracties die bereid zijn toe te treden en/of met onoverkomelijke bezwaren tegen combinaties van fracties die bereid zijn om toe te treden, en de disbalans binnen de nieuwe coalitie die daardoor ontstaat. Het hoeft niet te verbazen dat over de (mate van) balans of disbalans die ontstaat na toetreden van een van beide combinaties verschillend wordt geoordeeld door de vier fractievoorzitters van de huidige coalitie. De ervaren balans of disbalans is immers subjectief en uiteindelijk een politiek oordeel, waar je het mee eens of oneens kunt zijn maar dat nooit waar of onwaar is”.
Voor de fractie van de VVD is het belangrijk te kijken naar de lange termijn. De verantwoordelijkheid te nemen, ook in moeilijke tijden. Keuzes te durven maken, ook wanneer deze niet eenvoudig zijn. Met de beperkte reserves is niet veel meer mogelijk. Uiteindelijk moet de stad bestuurd worden. Het gaat om eigen verantwoordelijkheid, draagkracht en een kansrijk Lelystad.
De beoogde nieuwe coalitie zal het huidige raadsprogramma volgen. Dat is en blijft de leidraad. De beoogde coalitie wil dat graag zoveel mogelijk in overleg met gehele raad realiseren. Uitgaande van de recent (unaniem!) aangenomen kadernota 2021-2024 en het huidig raadsprogramma mogen daar geen belemmeringen zijn voor de gehele raad van Lelystad.
Tot slot herhalen wij graag nogmaals een aantal passages uit onze eerdere liberale overpeinzingen.
• Grote financiële tegenvallers op de Jeugdzorg en de WMO zijn, in combinatie met de tegenvallende bijdragen van het rijk, zijn belangrijke oorzaken van de oplopende tekorten.
• Dat betekent concreet een opdracht tot bezuinigen en dus het maken van echte keuzes waarbij de basis op orde blijft. Keuzes die zullen leiden tot versterking op lange termijn.
• Bezuinigen in een periode waarin Lelystad Next Level juist kansen biedt voor Lelystad zich te ontwikkelen tot een (economisch) aantrekkelijke stad met een sociaal sterke en duurzame samenleving vraagt ook om investeringen tot groei.
• Een stad waarin jongeren hun talenten ontwikkelen en waarin ouderen lang bij de samenleving betrokken blijven en waardig oud worden. Een stad waar nieuwe én huidige bewoners prettig wonen, werken en ondernemen.
• Waar wij niet op wensen te bezuinigen zijn onze primaire voorzieningen zoals ons Theater de Agora, de Bibliotheek, de Kubus, de Corneel en sport. Wat wij wel nastreven is een integrale functie en fysieke integratie van deze primaire voorzieningen waar dat mogelijk is.
• Het wederom verhogen van de OZB-tarieven of andere lastenverzwaring voor de bewoners is voor ons echt een brug te ver, daar is de vorig jaar eenmalig de hand gereikt, nu gaat dat niet meer.
• Er zijn investeringen noodzakelijk om tot groei en economische versterking te komen conform Lelystad Next Level, onze duurzaamheidsopgave en de versterking van de bestaande stad, binnen de kaders van een meerjarenraming- en begroting die reëel en structureel in evenwicht moeten zijn.
• Om onze stad te versterken en ook het sociaal evenwicht in balans te brengen is het noodzaak aandacht te besteden aan (kwalitatieve) woningbouw in het midden- en hoger segment. In het hoger segment vragen wij hierbij nadrukkelijk aandacht voor meer variatie in architectuur waarmee een breder publiek kan worden aangetrokken tot onze mooie stad.
Om dit alles te bereiken is aandacht voor economische ontwikkeling uiteraard belangrijk. Ruimte voor ondernemen, gebruikmakend van onze ligging en aanwezig en in aanbouw zijnde infrastructuur met als doel: iedereen aan het werk. Want werken maakt sterk.
U mag er dan ook op vertrouwen dat wij ons als liberalen hard maken voor deze uitgangspunten de komende periode in aanloop naar de begroting, de volgende kadernota en de periode daarna.
Fractie VVD Lelystad