Asbest op daken. De VVD wil aansluiten op landelijke regelingen

In Lelystad zijn circa 1300 woningen met asbestdaken die voor 2014 vervangen moeten worden. Naar schatting gaat dit tussen 10.000 en 20.000 euro per dak kosten. Met de hele sanering is dus zeker meer dan 13 miljoen euro gemoeid. Het verwijderen en afvoeren van asbest mag alleen door daartoe gecertificeerde bedrijven gebeuren en dat verklaart voor een deel de hoge kosten. In de 2e kamer wordt over de vervangingsproblematiek gesproken met de staatssecretaris. De verwachting is dat het rijk in het najaar met regelingen komt. Over de gemeentelijke inzet bij de vervanging van de asbestdaken werd gedebatteerd in de raadsvergadering van afgelopen dinsdag 5 juli 2016.

Rond het jaar 2024 zijn de daken van de betrokken woningen over het algemeen ook zonder asbest aan vervanging toe. Die vernieuwing behoort in ieder geval tot de normale onderhoudskosten die elke huiseigenaar met regelmaat moet maken om zijn eigendom in stand te houden. De specifieke asbest gerelateerde kosten komen daar in dit geval bovenop.
Sommige bewoners maken zich zorgen of zij de kosten van de dakvernieuwing wel zullen kunnen dragen omdat zij geen spaargeld hebben of niet of nauwelijks in staat zijn te sparen.
Er is een sterke roep van veel bewoners in de richting van de gemeente om subsidie te verstrekken, of te komen met goedkope leningen en om projectbegeleiding en dergelijke te betalen.

Het raadsvoorstel gaat over de opdracht die het college van de gemeenteraad krijgt voor het omgaan met de problematiek van asbest op daken van woonhuizen. Het komt er op neer dat het college wordt gevraagd om uit te zoeken wat voor soort gemeentelijke leningen de gemeente zou kunnen introduceren voor de asbestsanering. Gemeentelijke leningen zijn dan bedoeld voor die mensen die wel aan hun rente- en afbetalingsverplichtingen kunnen voldoen, maar door bijvoorbeeld een BKR vermelding niet bij een reguliere bank voor een lening in aanmerking komen. De VVD fractie denkt dat gemeentelijke leningen in een behoefte kunnen voorzien maar is tegelijkertijd van mening dat de gemeente geen bank moet (willen) spelen en deze leningen dan ook alleen voor mensen beschikbaar zouden moeten komen, die niet op de normale manier bij een bank kunnen lenen.

Door de PvdA, Groenlinks, SP, ChristenUnie en D66 werd een amendement ingediend, bedoeld om het deelnemen aan de leningen voor iedereen mogelijk te maken. Dus ook voor iemand met een negatieve leencapaciteit, van wie de hypotheek hoger is dan de waarde van het huis en die geen inkomen heeft. De VVD heeft zich tegen dit amendement verzet omdat een dergelijke lening er feitelijk op neerkomt dat de gemeente de rekening betaalt, maar dat de persoon die de lening aangaat, die lening nooit zal kunnen terugbetalen. Gelukkig werd dit amendement niet aangenomen.

In het raadsbesluit staat ook dat het college moet bekijken wat voor bijdrage in de kosten de gemeente aan de eigenaren van asbestdaken zou kunnen verstrekken. Dit is een mooie omschrijving maar feitelijk gaat het gewoon om het verstrekken van subsidie. Hoe hoog moet die subsidie zijn om (voldoende) effect te hebben als de rekening per dak tussen 10.000 en 20.000 euro bedraagt? Bij 1300 woningen gaat het dan al snel om zeer hoge bedragen.

Laat het volgende duidelijk zijn. De VVD fractie is tegen het overmaken van subsidies. Immers alles wat wordt betaald voor een specifieke groep eigenaren, komt uit de gezamenlijke pot van de gehele gemeenschap. Een punt is natuurlijk ook dat bij een subsidie geen onderscheid mag worden gemaakt. De afweging die de gemeenteraad dan ook moet maken is of niet andere groepen inwoners in onze stad dat geld meer nodig hebben.

De VVD kan zich veel beter vinden in het door de gemeente laten betalen van ondersteuning aan de bewoners in de vorm van bijvoorbeeld voorlichting en communicatie, organisatorische hulp, procesbegeleiding en beoordelen van offertes. Dat maakt het proces overzichtelijk en duidelijk. En de bewoners behoeven niet alles zelf uit te zoeken, maar worden geholpen bij het vinden van de weg in het doolhof van regelingen en voorschriften.

Tot slot een laatste punt. De onderzoeksopdrachten aan het college moeten uitmonden in een voorstel aan de raad en in het opnemen van bedragen in de programmabegroting zoals de raad die in het najaar voor 2017 zal vaststellen.  Nu is het zo dat deze problemen zich door het hele land voordoen. Daarom zal de regering voor het eind van het jaar met een plan van aanpak komen voor de asbestproblemen, waarvan leningsfaciliteiten een onderdeel kunnen zijn. Wij vinden het niet verstandig als de gemeente een asbestbeleid vaststelt terwijl de landelijke regelingen nog niet zijn uitgekristalliseerd. Een amendement van VVD, Inwonerspartij, het CDA en OpaPlus hierover haalde helaas geen meerderheid in de raad.  Als argument werd door tegenstanders gebruikt dat we eigenaren niet langer in onzekerheid konden laten. De VVD vindt nog steeds dat er geen overhaaste besluiten moeten worden genomen en dat we als gemeente moeten aansluiten op de regelingen waartoe kabinet en kamer in het najaar besluiten.

De VVD fractie is benieuwd welke voorstellen het college dit najaar aan de raad aanbiedt.  Wij houden u op de hoogte….

Edwin Hers
VVD Lelystad

In de bijlagen treft u de tekst aan zoals die in de eerste termijn door Edwin Hers is uitgesproken alsmede de tekst van het raadsbesluit (na verwerking van de aangenomen amendementen).